تاریخ قبرس شامل دوران باستانی با بازمانده‌هایی چون شهرهای باستانی، معابد و ساختمان‌های تاریخی است. در دوران میانهٔ تاریخی نیز، قبرس به عنوان محلی با ارزش اقتصادی و تجاری شناخته می‌شد.
قبرس، یک کشور با تاریخی فراوان و استراتژیک در منطقهٔ خاورمیانه است. قبل از جدایی و اعلام استقلال، قبرس به عنوان یک کشور واحد، همچنین به همراه قبرس جنوبی، واقع در شرق مدیترانه واحد بود. بنابراین، بررسی تاریخ قبرس نیازمند درنظر گرفتن همهٔ این دوران‌ها و نقاط نظر است.
پس از جدایی و اعلام استقلال قبرس شمالی توسط ترکیه در سال 1983، منطقهٔ قبرس شمالی به عنوان یک واقعیت جدید در تاریخ مدرن قبرس ظاهر شد. این دورهٔ تاریخی با وضعیت سیاسی و اقتصادی خود، همچنین تاثیرات فرهنگی و اجتماعی منحصر به فرد است.
بررسی تاریخی قبرس به عنوان یک کشور دارای اهمیت جغرافیایی و فرهنگی، نقش مهمی در درک گذشته و حال این منطقه ایفا می‌کند. آشنایی با تاریخ این کشور می‌تواند برای افرادی که قصد سفر یا مهاجرت به قبرس دارند یا به صورت کلی به دنبال درک بهتری از تاریخ و فرهنگ این منطقه هستند، اطلاعات مفیدی فراهم کند.
تاریخ قبرس در عصر قدیم و میانه
تاریخ قبرس با فعالیت‌های انسانی در ناحیهٔ آئتوکرمنوس آغاز شد، که در ساحل جنوبی قبرس واقع است. شواهد نشان می‌دهند که از حدود ۱۰٬۰۰۰ سال پیش، شکارچیان و صیادان با جوامع روستایی مستقر مرتبط بودند. چاه‌های آبی که توسط باستان‌شناسان در غرب قبرس کشف شدند، به عنوان قدیمی‌ترین چاه‌های جهان شناخته می‌شوند با قدمتی بین ۹٬۰۰۰ تا ۱۰٬۵۰۰ سال.
کشف یک گورستان مربوط به یک انسان در کنار یک گربه که در دورهٔ نوسنگی دفن شده بود، نشان می‌دهد که این گور حدود ۹٬۵۰۰ سال قدمت داشته و به تمدن مصر باستان باز می‌گردد. این مکان تاریخی که جزء سایت‌های میراث جهانی یونسکو است، به حدود ۶٬۸۰۰ سال قبل از میلاد برمی‌گردد.
در اواخر عصر برنز، جزیرهٔ قبرس دو موج سکونت اهالی یونانی را تجربه کرد. موج اول با حضور بازرگانان یونانی میسینایی در حدود ۱۴۰۰ قبل از میلاد شروع به بازدید از قبرس کرد. موج دیگری از اسکان یونانی‌ها پس از فروپاشی امپراتوری یونان میسنی از ۱۱۰۰ تا ۱۰۵۰ قبل از میلاد به وقوع پیوست. اولین نام پادشاه قبرس به نام “کوشمشوشا” در نامه‌های اوگاریت در قرن سیزدهم ثبت شده.
قبرس در موقعیت استراتژیک در منطقهٔ خاورمیانه واقع شده و از سال ۷۰۸ قبل از میلاد، قبل از حکومت هخامنشیان در سال ۵۴۵ قبل از میلاد، تحت سلطهٔ امپراتوری مصر بطلمیوسی قرار گرفت. پس از جنگ‌های صلیبی، در سال ۳۳۳ قبل از میلاد، اسکندر مقدونی قبرس را فتح کرد و پس از مرگ او، جزیره به دستورهای امپراتوری هلنیستی مصر تبدیل شد.
در سال ۵۸ قبل از میلاد، ریچارد اول انگلستان جزیره را از اسحاق کومنوس تسخیر کرد و آن را به شوالیه‌های معبد فروخت. بعد از سال ۱۴۸۹، جمهوری ونیز کنترل کامل قبرس را به دست گرفت و تا سال ۱۵۸۶ حاکمیت خود را حفظ کرد.
در نهایت، در سال ۱۵۸۶، قبرس توسط عثمانی‌ها تصرف شد.
استقلال، تنش داخلی و جدایی قبرس شمالی
در سال ۱۹۶۰، قبرس استقلال خود را از بریتانیا اعلام کرد و حکومت مستقل خود را بر اساس مشارکت جوامع ترک و یونانی در اداره امور این جزیره بنیان نهاد. توافقاتی که توسط بریتانیا، یونان و ترکیه انجام شد، حق حاکمیت دولت قبرس را تضمین کرد.
در اوایل دهه ۱۹۶۰، نمایندگان اقلیت ترک به دلیل اختلافات در اجرای توافقات از دولت قبرس جدا شدند. این اختلافات منجر به درگیری‌ها شد و در پی آن، سازمان ملل متحد نیروی پاسدار صلح را در سال ۱۹۶۴ به قبرس اعزام کرد تا درگیری‌ها را فراهم آورد.
جزیره قبرس در سال ۱۹۶۰ استقلال خود را از بریتانیا کسب کرد
در سال ۱۹۷۴، در پی کودتایی که توسط حکومت نظامی یونان حمایت شد، دولت سراسقف ماکاریوس در قبرس سرنگون شد. ترکیه، با استناد به حق حاکمیت قبرس، نیروهای نظامی خود را در شمال این سرزمین مستقر کرد و این عمل عملاً منجر به تقسیم جزیره شد.
در آن زمان، جمعیت قبرس حدود ۶۵۰٬۰۰۰ نفر بود و ۷۷ درصد آنان یونانی‌تبار، ۱۸ درصد ترک‌زبان و بقیه از اقوام مختلف تشکیل شده بودند. مهاجرت وسیع ترک‌ها از ترکیه به قبرس باعث افزایش جمعیت ترک‌زبانان به حدود ۲۶۰٬۰۰۰ نفر، یعنی نزدیک به ۳۰ درصد کل جمعیت این سرزمین شد.
در سال ۱۹۸۳، بخش ترک‌نشین قبرس استقلال خود را اعلام کرد و نام خود را جمهوری قبرس شمالی گذاشت. این اعلام استقلال توسط سازمان ملل متحد و کشورهای جهان به رسمیت نشناخته شد.
رای مثبت ۶۵ درصد مردم بخش ترک‌نشین قبرس به طرح صلح کوفی عنان در همه‌پرسی سال ۲۰۰۴ و رأی منفی ۷۶ درصد مردم بخش یونانی‌نشین در تحریم جهانی علیه بخش ترک‌نشین قبرس، تفاوت‌ها و اختلافات را نشان می‌دهد. در همین حال، اتحادیه اروپا با پذیرش بخش یونانی‌نشین قبرس، از دولت ترکیه خواسته‌است که بخش یونانی‌نشین را به رسمیت شناسایی کند و در جهت ایجاد زمینه وحدت قبرس تلاش کند.
فرهنگ و تاریخ قبرس شمالی
قبرس شمالی دارای تاریخ و فرهنگ خود است که از جنبه‌های مختلف جذابیت دارد.
منطقه قبرس شمالی با طبیعت زیبا، سواحل فوق‌العاده و جاذبه‌های گردشگری متنوع، یک مقصد دلپذیر برای توریست‌ها می‌باشد.
مردم و فرهنگ قبرس شمالی از تنوع بالایی برخوردار هستند که می‌تواند تجربه جالبی برای بازدیدکنندگان فراهم کند.
وضعیت جوی معتدل و تاریخچه غنی این منطقه، زندگی را در قبرس شمالی راحت و لذت‌بخش می‌کند.
قبرس شمالی با پتانسیل‌های اقتصادی و تجاری خود، محلی مناسب برای سرمایه‌گذاری و توسعه است.
مکان های تاریخی در قبرس شمالی
قبرس شمالی دارای مکان‌های تاریخی زیادی است که شاهد تاثیرات فرهنگی و تاریخی مختلف هستند. برخی از مکان‌های تاریخی معروف در قبرس شمالی عبارتند از:
- شهر فاماگوستا (Gazimağusa): این شهر دارای دیوارهای تاریخی و بسیاری از ساختمان‌های باستانی است که به دورهٔ مختلف تاریخی برمی‌گردد.
- کلیسای سنت نیکولاس (Saint Nicholas Cathedral): این کلیسا در شهر فاماگوستا واقع شده و به عنوان یکی از آثار مهم معماری گوتیک شناخته می‌شود.
- قلعهٔ کیرنیا (Kyrenia Castle): واقع در شمال شهر کیرنیا، این قلعه با تاریخچهٔ طولانی خود جذابیت زیادی دارد.
- شهر سلامیس (Salamis): با بازمانده‌های باستانی، تئاتر باستانی و سایر ساختمان‌های تاریخی، این شهر باستانی یک منطقهٔ با ارزش تاریخی است.
- کلیسای بلپایس (Bellapais Abbey): این کلیسا در شمال قبرس شمالی قرار دارد و یکی از مکان‌های دیدنی باستانی است.
- قلعهٔ سنت هیلاریون (Saint Hilarion Castle): قلعه‌ای واقع در کوهستانها با مناظرهای فوق‌العاده و معماری منحصر به فرد.
- شهر لفکوشا (Lefkoşa):پایتخت قبرس شمالی که دارای بازارهای سنتی، مسجد کبیر و مسجد سلطان محمد الفاتح است.
این تنها چند نمونه از مکان‌های تاریخی در قبرس شمالی هستند و منطقهٔ این جزیره دارای تنوع فراوانی در این زمینه می‌باشد.
نتیجه گیری
در نتیجه، تاریخ قبرس به تاریخی پر از رخدادها و اتفاقات متنوع با فراز و نشیب‌های فراوان باز می‌گردد.
تاریخ قبرس نشان‌دهندهٔ افت و خیزهای مختلف، تأثیرات امپراتوری‌ها، تقسیمات سیاسی، و مسائل اجتماعی و فرهنگی می‌باشد. از جمله مهمترین اتفاقات می‌توان به جنگ‌های صلیبی، تقسیم جغرافیایی بین یونانی‌ها و ترک‌ها، و تأثیر سازمان ملل متحد در مواجهه با اختلافات داخلی اشاره کرد.
با وجود تفاوت‌ها و اختلافات موجود، تلاش‌های برای صلح و وحدت نیز در جریان هستند.
